پیشنهادات  راهبردی

1-   در آموزشگاه کمیته ی  مدیریت  کیفیت را تشکیل  دهید وسعی نمایید مدیر مدرسه  خودشخصا"  مدیریت و رهبری  این  کمیته را بعهده  گیرد وضمن استفاده  از همه ی  معلمان  ودانش آموزان  در برنامه ریزی  ، فرایند نتایج را مرتبا"  ارزیابی  نماید .

2-   مدیر مدرسه  ضمن توجه جدی به مدیریت  روابط انسانی  در اداره ی  مدرسه ، سبک مدیریتی خود را برپایه ی مشارکت  قرار دهد تا از این طریق  در قلب وروح کارکنان  ودانش آموزان نفوذ نماید .

3-   مدیرمدرسه  می بایست  با مشاهده  وبازدید  از کارها وتجارب موفق  سایر مدیران برتجارب خود بیفزایند  وطرح ها والگوهای مناسب  مدیران موفق  را شناسایی  وپس از مطالعه  وارزیابی  باتوجه به شرایط مدرسه خود بعداز تغییرات  لازم  اجرا نماید .

4-   کیفیت  بخشی  مدرسه ، مستلزم تنظیم  اهدافی  مشخص است  که باید در راستای اهداف  وزارت آموزش وپرورش (مصوب شورای عالی آموزش وپرورش )  باشد لذا  اهداف  وزارت  آموزش وپرورش  بسیار کلی است ومدیران  باید برحسب  دوره تحصیلی  وبانگاه  به اهداف  کلی ، اهداف اختصاصی  وتفصیلی وقابل  دست یابی  را تدوین کنند .

5-   برای  آموزش کارکنان  مدرسه وآشنایی آنها  با مدیریت  کیفیت دوره های آموزشی لازم برگزار شود وبرای  کسانی که در این زمینه  پیشقدم هستند  وتلاش  می کنند  جوایزی  در نظر گرفته شود .

6-   باید  کارها وفعالیت های خوب  وطرح های ارزنده مدرسه درجلسه ای به افراد وگروههای  ذیربط ارائه  گردد تا از این  طریق دیگران  با تجارب واندیشه های دیگران آشنا شوند .

7-   برای ارائه تجارب واندیشه های نو وپیشنهادهای مفید  می توان  از وسایلی نظیر  اسلاید ،  فیلم ، گراف  ،  ویدئو ، پروژکتور  و .... استفاده نمود .

8-   کارگروهی را به  معلمان آموزش دهید برخوردی  باز داشته باشید و جلسات بحث های نظری  تشکیل  دهید سعی کنید تا از مزایای کارگروهی  بهره مند شوید وبه جای پاداش  دادن به عملکردهای فردی  به عملکرد  های گروهی پاداش دهید .

9-   شوراهای  مدرسه وتشکلات  دانش آموزی  را تشکیل  دهید  و با واگذاری  مسوولیت  های مختلف  حتی اداره مدرسه  وکلاس به دانش آموزان زمینه پرورش  حرفه ای آنها را فراهم  کنید .

10-           مدیر مدرسه می بایست  به معلمان وکارکنان  مدرسه برای رفتار درست آنها  پاداش  دهد  این کار باعث می شود تا نتایج  مثبت بیشتر شود همچنین  باید به کارهای برجسته به خلاقیت های کاربردی  ، به ساده کردن  کار ، به کیفیت  کار ، به کارهای  تیمی ونهایتا"  به کسانی  که رفتار موثر دارند پاداش داد این پاداش  می تواند  هم مادی  وهم معنوی  باشد .

11-           معلمان  می بایست  در بهبود فرایند  یاددهی – یادگیری فعالیت های آموزشی  مدرسه وارتقای شایستگی های حرفه ای معلمان از پژوهش مشارکتی  که یکی از اثر بخش ترین  نوع پژوهش در حین عمل می باشد استفاده نمایند برای اینکار لازم است آموزش های لازم را به معلمان ارائه داد.

12-            مدیر  مدرسه باید  به همان  اندازه که به زیردستان ( معلمان وکارکنان مدرسه) آزادی عمل می دهد به همان اندازه هم اقتدار خود را بکار گیرد ونظارت لازم را برکارآنها داشته باشد.

13-           مدیر مدرسه  به کارکنان ومعلمان اجازه می دهد تا درحوزه محدودیت های تعیین شده  توسط  او تصمیم گیری وانجام وظیفه نمایند .

14-           مدیران  باید بجای سخت کار کردن  ، کاغذ بازی و بوروکراسی اداره به زیبا کردن ،  وهمچنین  درست ونرم وروان کارکردن  بپردازند .

15-           مدیران باید از پیشداوری در مورد معلمان ، کارکنان ودانش آموزان اجتناب نموده وبه کسی برچسب نزنند ، وطوری  رفتار کنند تا همه  افراد در کارها وحل مشکلات  همدیگر را یاری کنند .

16-           در مدارس کیفیت جامع مدیر باید  تلاش کند خود رهبر  آموزشی باشد  وهم مهارتهای رهبری  را به معلمان  خود بیاموزد .

ویژگی های مدیر  مدرسه  کیفی  جامع

پس از  مشخص  کردن  هدفهای  میانی وسالانه  مدرسه نوبت  به سازماندهی  می رسد برای اینکار کمیته ای  تحت عنوان  کمیته مدیریت  کیفیت جامع  در مدرسه تشکیل  می شود که  وظیفه ی  آن هدایت و اشاعه  ی مدیریت کیفیت جامع است  مدیر مدرسه  بعنوان متولی  اصلی  فرایند بهبود  در مدرسه  می بایست  بعنوان   رییس  این کمیته  شخصا"  فعالیت را در دست گیرد  مدیر مدرسه  باید دارای  ویژگیهای زیر باشد  ₍₁₎

1-      تلاش  ، فداکاری  ووقت گذاری  برای کار

2-     تلاش مستمر   در جهت افزایش   هوش وذکاوت خود داشتن

3-    بخشندگی  نسبت به دیگران  وسخت گیری  نسبت به خود داشتن

4-    باغلبه  برنفس  خود ، فاتح دیگران شدن

5-    نمونه بودن  درفضیلت  و عادت های پسندیده  داشتن

6-    روحیه ی  مشارکت داشتن

7-    برای  اندیشه دیگران  ارزش  قائل شدن

8-    دادن  آزادی  خطر پذیری به نیروهای  کاراندیشگر واندیشمند

9-     نظارت هوشمندانه داشتن

10-   احساس  فداکاری شدید داشتن

11-  

12-  شخصیت  دادن به کارکنان

13-  کمک  به دیگران  تاخودشان  کار را انجام دهند

14-  تشویق  همکاران به استفاده  از فکر  خودشان

15-توانایی  سرمایه گذاری  در انتقال  فن آوری اطلاعات

16- روحیه نوآوری  داشتن وتغییرات  منطقی  را پذیرفتن

17-اندیشه های کارکنان را بارورساختن  ومشارکت  دادن آنها  در برنامه ریزی

18- به ارتقای  مستمر کیفیت اندیشیدن

19- بینشی مبتنی برجامعیت  کارداشتن

به نام خدا

موضوع تحقیق :بهبود بخشیدن به نظم جلسات مدیران وکارشناسان  

چکیده :

           چندسالی است که به کارهای اداری واجرایی مشغول هستم در این مدت در جلسات مختلفی شرکت کرده ام حدود هشت سال است که در کارهای نظارتی اداره فعالیت می کنم متاسفانه احساس نمودم که برخی از این جلسات از نظم مناسبی برخواردار نیست وبه همین خاطر جلسات از نتایج مطلوبی برخوردار نمی باشد برای رفع این مشکل برآن شدم تابا کمک همکاران ومدیریت آموزش وپرورش پژوهشی را در این زمینه انجام دهم  تا وضعیت جلسات موجود را تغییر دهم . ابتدا مطالعه در خصوص مدیریت اثر بخش جلسات را آغاز کردم واز تحقیقات انجام شده در این خصوص بهره جستم . آنگاه در مورد وضعیت جلسات واشکالات آن با مدیران وکارشناسان مدیریت متبوع مصاحبه ونظرات ایشان واشکالات مطرح شده را ثبت نمودم با مشورت وهمکاری دوستان ، اساتید وهمکاران مشکلات عمده جلسات را دسته بندی وراههای جدیدی را برای حل این مشکل به شرح زیر پیشنهاد نمودم :

الف : آموزش مسوولین ، کارشناسان ومدیران

ب: برنامه ریزی ، تهیه برنامه زمانبندی وتقسیم کار

ج:نظارت وارزیابی

نظارت وپیگیری هر کدام از موارد فوق را به یکی از دوستان واگذار کردم وخودم هم نظارت می کردم وپس از مدتی احساس رضایت مطلوبی از برگزاری جلسات ایجادشد. مسوولین وکارشناسان ومدیران احساس خوبی نسبت به جلسات پیدا کرده بودند . رفته رفته نتایج برگزاری جلسات در نحوه ی کار ایشان ظاهر شد وبدین ترتیب وضعیت نامطلوب جلسات بهبود یافت .

                                                                                                                                             « پژوهشگر »

پیشنهاداتی جهت برگزاری جلسات مطلوب

1-    مدیران ، کارشناسان وزیر مجموعه خود را در ارتباط با نحوه برگزاری جلسات آموزش دهید

2-    شروع وپایان هر جلسه را دقیقا مشخص کنید

3-    تمام جلسات را بدون تاخیر وبه موقع تشکیل دهید وبه تاخیر کنندگان لبخند نزنید

4-    از طولانی کردن جلسات خودداری کنید

5-    دعوتنامه مدعوین واعضای جلسات را در وضعیت مناسب ارسال کنید

6-    جلسات را دروقت وزمان مناسبی از روز تشکیل دهید

7-    قبل از تشکیل جلسه مکان مناسبی برای هر جلسه انتخاب کنید

8-    از تشکیل جلسات متعدد در هر روز خودداری کنید

9-    از ارائه مطالب با حجم زیاد در جلسات که باعث خستگی افراد شود خودداری کنید

10-سعی کنید کیفیت مطالبی که در جلسات مطرح می کنید بالا باشد

11-فرهنگ ورود به موقع در جلسات را به زیر مجموعه خود آموزش دهید

12-از کسانی که به موقع در جلسات شرکت نمی کنند توضیح بخواهید وبا نظارت  دقیق بازخوردهای مثبت ومنفی ورود افراد را ارائه دهید

13-اگر مسوول ، مجری ویا سخنران جلسات هستید سعی کنید از سایر افراد زودتر در محل جلسه حضور یابید

14-از طرح موضوعات تکراری وبحث های کلی که  باعث ضعف انگیزه شرکت کنندگان  شود خودداری کنید

15-برای برگزاری جلسات برنامه ریزی دقیق داشته باشید

16-افرادی که در جلسات متعدد به موقع یا زودتر حضور پیدا می کنند  شناسایی ومورد تشویق قرار دهید

17-خودتان منظم باشید وبه نظم در کارها اهمیت دهید تا نظم جلسات شما بعنوان یک ارزش ؛ درونی شود

18-اگر شما عضو موثر جلسه ای هستید در صورتی که برای شما خدای نکرده مشکل خاصی ایجاد شود مسوول یا دبیر جلسه را درجریان قرار دهید

19-زمان ، مکان وموضوع جلسات خود را بطور منظم در برنامه کاری روزانه خود ثبت نمایید تا دچار مشکل نشوید

20-اگر مدیر یا دبیر جلسه هستید برنامه زمانبندی جلسه را دقیقا کنترل کنید و از موضوع اصلی خارج نشوید در غیر این صورت با دبیر ومدیر جلسه همکاری کنید

21-از اتخاذ تصمیماتی که کلی باشد ویا جنبه اجرایی نداشته باشد خودداری کنید

22-سعی کنید قبل از شرکت در هر جلسه با مطالعه وآمادگی کامل شرکت نمایید

23-اگر مسوول جلسه هستید قبل از تشکیل جلسه به وقت مدعوین وزیر مجموعه خود توجه جدی داشته باشید

24-سعی  کنید تمام تصمیمات جلسات با نظر اعضای جلسه ودر همان جلسه اخذ شود

25- در هنگام دعوت از افراد جهت شرکت در جلسات تاکید نمایید که حتما مسوول مورد نظر شرکت نماید واز اعزام افراد پایین تر ونا آکاه در جلسات خودداری نمایید

26-برای تشکیل هر جلسه هدف معینی داشته باشدی واز برگزاری جلسات صوری خودداری نمایید

27-در جلسات طولانی وقت مناسبی برای استراحت افراد درنظر بگیرید

28-هیچگاه از جلسات کاری سازمان برای اهداف سیاسی خود بهره برداری نکنید

29-در طول زمان برگزاری جلسات با دیگر ان به احترام رفتار کنید واز آسیب رساندن به شخصیت افراد خودداری کنید 

بسمه تعالی

موضوع مقاله: جهانِ تشنه معنویت چگونه می تواند از آموزه های پیامبر اعظم، حضرت محمد بن عبدالله (ص) سیراب گردد و چه درسی از درسهای آن حضرت بشریت را نجات داده و به فلاح و رستگاری خواهد رساند؟

               پیامبر گرامی اسلام(ص)  دارای  شخصیتی  آسمانی  وسیمایی ملکوتی است که از جانب  خداوند  سبحان به سمت  رسا لت  وبه عنوان  رهبر  وراهنمایی جهانیان مبعوث  گردیده است  قرآن که کتاب آسمانی وکلام خداوند  است  معجزه  جاویدان  آن  حضرت است  مورخین  و محققین  از صدراسلام  تاکنون  پیرامون  شخصیت  احوال وسیره آن  حضرت  آثار و تا لیفات گرانقدری  را ارائه  کرده اند  اما  بیان این  نکته لازم است که شخصیت  ومقام  نبی مکرم  اسلام(ص)  چنان  عظیم  است  که تاکنون به گوشه هایی از آن بیشتر  اشاره  نشده است  ویقینا"   مقام  معنوی  وشخصیت  ارزشمند آن  بزرگوار  در این کلمات  مختصر  نمی گنجد براستی مقام معظم رهبری با تمام وجود حس کرده بود که جهان امروز تشنه معنویت است وبا هوشیاری این سال را به نام سال رسول اعظم (ص) نامگذاری کردند وفرمودند : درباره ی پیامبر اعظم (ص) چه عرض بکنیم؟ جز اینکه بگوییم : پیامبر اعظم اسلام (ص) مجموعه ی فضائل همه ی انبیاء واولیاء است . نسخه ی کامل وتکامل یافته ی همه ی فضائلی است که در سلسله ی پیامبران واولیاء الهی در تاریخ وجود داشته است ... او برهمه ی بشریت وبرهمه ی تاریخ شاهد وناظر است ، فراخواننده ی همه ی بشریت به سوی خداست وچراغ نور افشان را ه انسانها ست .(1) وخود ایشان راهکار مناسب برای درس گرفتن ازآن حضرت را چنین  بیان می فرمایند که:  امسال (سال پیامبر اعظم(ص) سال 1385) باید یک خیزش ، یک حرکت بزرگ ویک گام بلند داشته باشیم سال پیامبر اعظم ،سال نگاههای بلند ،سال امید ،سال کار ،سال مجاهدت ، سال خدمت وسال طراحیهای هوشمندانه برای آینده ی کشور است ،سال حرکت به پیش است. (2)وبی شک برهمگان آشکار است که اگر بشر امروز به روش وسیره ی رسول اکرم (ص) که قرآن آن رابهترین سرمشق ها برای انسان معرفی می کند چنگ بزند وآن را ا لگو وسر مشق برای خود قرار دهد ، جامعه وجهان از جهل ونادانی وظلم وستم نجات پیدا خواهد کرد وبشریت به آرامش وآسایش خواهد رسید یقینا" آنچه جامعه امروز بیشتر از هرچیز نیازمند آنست اخلاق است اگر امروز مدعیان دروغین حمایت از بشر شعار صلح ودوستی سرمی دهندوبه بهانه ی مبارزه با تروریسم بسیج شده اند ذره ای از اخلاق برخورداربودند این همه کشت وکشتارونابرابری وجودنداشت ، اگرمدعیان کدخدایی دهکده جهانی  الفبایی از اخلاق می دانستند نامی اززندان های ابو غریب وگوانتانامو وجود نداشت  وامروزکشتگان افغانستان و عراق ولبنان وفلسطین و...درکنا رخانواده های خود زندگی آرامی داشتند وبرای سازندگی میهن خود تلاش می کردند واز همه مهمتر اینکه اگرامروز اخلاق وجود داشت ترس ونفاق معنا نداشت وسران کشورهای به ظاهر مسلمان ،خود فروخته دشمنان قسم خورده اسلام ومسلمین نبودند وحداقل برای نجات مردم ستمدیده فلسطین چاره ای می اندیسیدند  .خداوند بزرگ درقرآن کریم می فرماید :" لقد کان لکم فی رسوالله اسوة حسنة" (3)یعنی به درستی که روش زندگی رسول خدا (ص) برای شما سرمشق نیکویی می باشد. وخود پیامبر رحمت حضرت محمد (ص) هدف از بعثت ورسالت خود را چنین می فرماید :" انما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق "(4) یعنی من برای تکمیل مکارم اخلاق مبعوث شده ام.پس بر هر مسلمانی فرض است که در سا لی که ولی امر مسلمانان جهان آن را بنام پیامبر اعظم (ص) نامگذاری فرمودند در حد توان وبضاعت خود سیره واخلاق آن بزرگوار را برای همگان بازبان وقلم خود مطرح نمایند تاچراغ روشنی باشد برای هدایت جهان ظلمانی امروز . واز سوی دیگر دولتمردان وکارگزاران اسلامی می بایست با یک خیزش وحرکت بزرگ درجهت رشد وبالندگی کشور واستفاده مطلوب از همه امکانات وفرصت ها طرح های هوشمندانه ای را ارائه وباتمام همت خود برای حل مشکلات مردم ورسیدن به قله های تعالی وپیشرفت مجدانه تلاش نمایند که دراین رابطه امیرمؤمنین حضرت علی (ع) می فرماید: به پاداشتن سنت پیامبر (ص) خصلت اهل ایمان و وظیفه ی حکومت اسلانی است.(5)

                  منابع:

1و2-مجله ناظر امین ،شماره 26

3-      سوره احزاب ،آیه 21

4-      مستدرک، جلد 2، صفحه 355

5-      نهج البلاغه ،خطبه 164

.............................................................................................................................................................................................

مقدمه 

   بسم الله الرحمن الرحیم

اَللهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَاَبیها وَبَعْلِها و بَنیهاوَسرالمُسْتُودِعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحاطَ بِه عِلْمُکَ.

     سلام وصلوات خداوند منان بر صدیقه طاهره یگانه یادگار پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) آنکه خداوند ، کوثر ) عصاره تمام خوبیها ) و رسول الله (ص) ام ابیها ( مادر پدر ) نامیدش.

     بدون شک هرگز زبان قلم توان گفتن ونوشتن ویژگیها وابعاد شخصیت بانوی بزرگوار اسلام حضرت فاطمه (س) را ندارد چرا که سراسر زندگی آن بزرگ بانوی ملکوتی ،نور و رحمت و برکت است.با کدام سرمایة عقلی و بضاعت علمی می توان درک نمود مقام وعظمت شخصیتی را که پیامبر اکرم (ص) درباره اش فرمود:

  ( اِنَّ اللهَ یَغْضِبُ لِغَضَبِ فاطِمَةَ وَیَرْضی لِرِضاها ) 

( همانا خداوند غضب می کند آنگاه که فاطمه به خشم آید و خشنود می شود آنگاه که فاطمه خشنود شود )

     بی شک کسانی باید دربارة شخصیت آن بزرگوار سخن بگویند یا قلم آرایی کنند که از سیرة آن بانوی ممتاز درس آموخته باشند و درتمام مراحل زندگی ،

رفتار وگفتارشان را با سیرة آن حضرت هماهنگ والگوسازی کرده باشند.  

  اما آنچه موجب شد تا این حقیر گوشه ای از زندگینامه و ابعاد شخصیت آن بانوی بزرگ اسلام را به عنوان یک الگو تحریر نمایم امید به کرم و بزرگواری آن دردانة نبوی است که همیشه ورد زبانم بوده است که :

« یا وَجیهَةً عِنْدَ الله اِشْفَعی لَنا عِنْدَ الله »

یافاطمه پیوسته ترا می خوانم

                               هرجاگرهی بسته تورا میخوانم

دروقت گرفتاری وهنگام بلا

                               ای بانوی دلخسته تورا می خوانم

                         ******

من گرچه سیه روی بد هستم زهرا

                             مسکین درت بوده وهستم زهرا

ای رشته ی چادرت مرا دست آویز

                           دامن مکش از کرم ز دستم زهرا(1)

) ب-سوالات مربوط به سوره جمعه(

س 11 - در تفسیر آیه1 جمعه (یسبح لله مافی السموات وما فی الارض الملک القدوس العزیز الحکیم  ) سه صفت از صفات خداوند آ مده است ، آنها ر ا نام ببرید ؟

ج -  صفات عزیز ، فروتن و حکیم در آیه اول سوره جمعه آمده است.

12- در تفسیر آیه 2 سوره جمعه( هوالذی بعث فی ا لمییین )هدف از بعثت پیامبر (ص) را سه چیزمعرفی کرده است آنها را نام ببرید ؟

ج - خداوند در آیه 2 سوره ئ جمعه هدف از بعثت پیامبر را سه چیز معرفی کرده اول تلاوت آ یات الهی برای مردم ،دوم تهذیب وتزکیه نفوس وسوم تعلیم کتاب و حکمت .

س 13 - در بخش نکته ها در پایان تفسیر آیه 4 سوره جمعه چرا گفتن اذکار از سوی ثروتمندانی که انفاق نمی کنند ، مورد قبول خداوند نیست ؟

ج - گفتن اذکار از سوی ثروتمندانی که انفاق نمی کنند مورد قبول نیست زیرا تعبیر پیامبر اکرم (ص) از آیه ( ذالک فضل اله یوء تیه من یشاء) این فضل الهی است به هر کسی بخواهد می دهد. اینست که : راه وصول به فضل الهی  از طریق انفاق ثروتها صورت می گیرد.

س 14 - در تفسیر آیه 5 سوره جمعه (مثل الذین حملوا التوریة…) هشداری را که به مسلمانان در رابطه با عمل به قرآن داده است بنویسید ؟

ج - با توجه به آیه 6 سوره جمعه خداوند به مسلمانان در رابطه با عمل نمودن به قرآن هشدار می دهد که مراقب باشند سرنوشتی همچون یهود پیدا نکنند این فضل عظیم الهی که شامل حال آنها شده و این قرآن مجید برای این نیست که در خانه خاک بخورد یا فقط برای خواندن برای مردگان و امثال آن باشد بلکه مسلمانان باید آن را بخوانند و در تمام زندگی فردی و اجتماعی از آن استفاده نموده و به آن عمل کنند .

س 15 - در تفسیر آیه 6 سوره جمعه (قل یا ایها الذین هادوا ان زعمتم…) چرا قرآن به یهود می گوید تقاضای مرگ کنید ؟ به طور کامل توضیح دهید ؟

ج - قرآن به یهود می گوید اگر گمان میکنید که شما دوستان خدا غیر از مردم هستید پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می گویید . و آنها به خاطر اینکه به زندگی دنیا چسبیده اند و دوست دارند هزاران سال در دنیا زندگی کنند در قول خود صادق نیستند . و از طرفی هم به خاطر اعمالی که از پیش فرستاده اند از مرگ وحشت دارند . چرا که دوست همیشه مشتاق لقای دوست است و میدانیم که لقای معنوی پروردگار در قیامت رخ می دهند. هنگامی که حجاب های عالم دنیا کنار می رود و آنجاست که انسان  با چشم دل جمال محبوب را می بیند .

س 16 - در تفسیر آیه 7 سوره جمعه (و لا یتمنو تة ابداً بما قدمت ایدیهم و الله علیم بالظالمین) به دو عامل مهم ترس انسان از مرگ اشاره شده است ، آنها را نام ببرید ؟

ج - بر اساس تفسیر آیه 7 سوره جمعه دو عامل مهم ترس انسان از مرگ عبارتند از :

الف - زمانی که انسان به زندگی بعد از مرگ ایمان ندارد و مرگ را هیولای فنا و نیستی و ظلمت کده عدم می  پندارد و طبیعتی است که انسان از نیستی و عدم بگریزد .

ب - زمانی که انسان به جهان پس از مرگ معتقد است اما پرونده اعمال خود را چنان تاریک و سیاه می بیند که از حضور در آن دادگاه بزرگ سخت بیمناک است .

س 17 - در تفسیر آیه 8 سوره جمعه ( قل ان الموت الذی تفرون منه…) به دو قانون از عمومی ترین و گسترده ترین قوانین این عالم اشاره شده است ، آنها را نام ببرید ؟

ج - با توجه به تفسیر آیه 8 سوره جمعه عمومی ترین و گسترده ترین قوانین این عالم عبارتند از:

 الف-مرگ از قوانین مسلم این عالم است .

ب-حضور در دادگاه عدل خدا و حسابرسی اعمال که خداوند از همه اعمال بندگان خود دقیقا آگاه است                                                                                  

س 18 -در بخش نکته ها   بعد از  پایان تفسیر آیه 8 سوره جمعه حدیثی از پیامبر اکرم (ص)درباره چگونگی افزایش علم برای عالم بی عمل ،نقل شده است .ترجمه آن را بنویسید ؟

ج - پیامبر اکرم (ص) در مورد چگونگی افزایش علم برای عالم بی عمل می فرماید : هر کس عملش افزوده شود ولی بر هدایتش نیفزاید این علم جز دوری از خدا برای او حاصلی ندارد.

س 19 - در تفسیر آیه 10 سوره جمعه (فاذا قضیت الصلواة فنتشر وا …) عامل اصلی هرگونه گناه را چه چیز معرفی کرده و راه حل آن را چه دانسته است ؟

ج - با توجه به تفسیر آیه 10 سوره جمعه غفلت و بی خبری عامل اصلی هر گونه گناه است و راه حل این غفلت و بی خبری همان ذکر و یاد خدا بودن است ذکری که همراه با تفکر باشد چرا که آنچه که مایه فلاح  و رستگاری است همان ذکر آمیخته با تفکر در جمیع حالات است و اصولاً " ادامه ذکر سبب می شود که یاد خدا در اعماق جان انسان رسوخ کند و ریشه غفلت و بی خبری را که عامل اصلی هر گناه است بسوزاند و انسان را در مسیر فلاح راهنمایی کند .

س 20 - در بخش نکته هادر پایان تفسیر آیه 11 سوره جمعه حدیثی از پیامبر اکرم (ص) در رابطه با مجازات کسانی که نماز جمعه را ترک می کنند ، نقل شده است ، ترجمه آن را بنویسید ؟     

ج - پیامبر اکرم (ص) در رابطه با مجازات کسانی که نماز جمعه را ترک می کنند فرموده خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده هر کس آن را در حیات من  یا بعد از وفات من از روی استخفاف یا انکار ترک کند خداوند او را پریشان می کند و به کار او برکت نمی دهند بدانید زکات او قبول نمی شود، بدانید حج او قبول نمی شود، بدانید اعمال نیک او قبول نخواهد شد تا از این کار توبه کند .

 )الف - سئوالات مربوط به سوره منافقون(

س 1- با توجه به محتوای سوره منافقون چرا یکی از آداب نماز جمعه خواندن سوره جمعه و  سوره ی  منافقون  در نماز جمعه میباشد؟

ج - بدین خاطر سوره منافقون را درنماز جمعه می خوانند تا مسلمانان ، همه هفته در این مراسم عبادی سیاسی توطئه های منافقان را "مجدداً به خاطر بیاورند و دائماً  " مراقب تحرکات ، تخریبها و نقشه های شوم آنها باشند.

س2 - با توجه به تفسیر آیه 1 سوره منافقون (اذا جاء ک المنافقون قالوا نشهد انک لرسول الله والله یعلم انک لرسوله والله یشهد ان المنافقین لکاذبون ) در رابطه با اینکه خطر منافقان در هر جامعه از خطر هر دشمنی بیشتر است ، سه علت را بیان کرده ، آنها را بنویسید ؟

ج - خطر منافقان برای هر جامعه  از خطر هر دشمن بیشتر است. زیرا اولاً " شناخت آنها غالبا " آسان نیست . ثانیاً " دشمنان داخلی هستند . و گاه چنان در تار و پود جامعه نفوذ می کنند که جدا ساختن آنها کار بسیار مشکلی است و ثالثاً " روابط مختلف آنها با سایر اعضا جامعه کار مبارزه را با آنها دشوار می سازد . 

س 3- نخستین نشانه نفاق را با توجه به تفسیر آیه 1 سوره منافقون (اذا جاءک المنافقون …) نام برده و توضیح دهید ؟

ج - نخستین سخنی را که از قرآن در این جا درباره منافقان مطرح میکند همان اظهار ایمان دروغین آنها است که پایه اصلی نفاق را تشکیل می دهد .  و  میفرمایید :    هنگامیکه منافقان نزد تو می آیند میگویند ما شهادت میدهیم که تو رسول خدایی پس قرآن می فرمایید  : خداوند می داند که تو فرستاده او هستی ولی خداوند گواهی میدهد که منافقان درغگو هستند و از اینجا نخستین نشانه نفاق روشن می شود  و آن دوگانگی ظاهر و باطن است که با زبان موکداً "اظهار ایمان می کنند . ولی در دل آنها مطلقاً خبری از ایمان نیست.  این دروغگویی و کذب ،و این دوگانگی درون و برون محور اصلی نفاق را تشکیل می دهد.

س 4- دومین نشانه نفاق را با توجه به تفسیر آیه 2 سوره منافقون (اتخذوا ایمانهم جنة فصدوا عن سبیل الله انهم ساء ما کانوا یعملون) نام برده و توضیح دهید ؟

ج - یکی دیگر از نشانه های منافقان این است که آنها با سوگندهایشان سپر ساخته اند تا مردم را از راه خدا باز دارند . آنها کارهای بسیار بدی انجام می دهند . چرا که در ظاهر ابراز ایمان می کنند و در باطن کفر می ورزند و در طریق  هدایت مردم به آئین حق ، ایجاد مانع می نمایند. و چه عملی از این بدتر و زشت تر ؟ آنها دائماً " با مؤمنان در حال  جنگ و ستیزند و هرگز نباید فریب این ظاهر سازی و چرب زبانی آنها را خورد. زیرا انتخاب سپر مخصوص میدانهای نبرد است.

س 5 - در آیه 2 سوره منافقون (اتخذوا ایمانهم جنة فصدوا عن سبیل الله انهم…) برای جمله صدوا عن سبیل الله دو معنا ذکرشده ،آنها را بنویسید ؟

ج - مفسران برای جمله (صدواعن سبیل الله ) دو معنی ذکر کرده اند . نخست اعراض از راه خدا و دیگر باز داشتن دیگران از این راه ، اگر چه جمع میان هر دو معنی در آیه مورد بحث امکان پذیر است . ولی با توجه به توسل آنها به سوگندهای دروغ ، معنی دوم ، مناسب به نظر میرسد چرا که هدف از این سوگندها  اغفال دیگران است . 

س 6 - علت اساسی ترس منافقان را با توجه به تفسیر آیه4 سوره منافقون (و اذا رایتهم تعجبک اجسامهم …) بنویسید ؟

ج - با توجه به تفسیرآیه 4 سوره منافقون ، منافقین همواره تو خالی و  فا قد توکل بر خدا و اعتماد بر نفس هستند و هر فریادی که از هر جا بلند شود آن را بر ضد خود می پندارد و همیشه یک حالت سوء ظن و بدگمانی  سر تا سر روح آنها را فرا گرفته و به حکم الخائن و خائن از همه چیز حتی از سایه خود می ترسند و این یکی دیگر از نشانه های آنهاست .

س 7 - با توجه به تفسیر آیه 5 سوره منافقون ( و اذا قیل لهم تعالوا… ) نشانه دیگر منافقان چیست ؟ و نمونه بارز و آشکار این نشانه (که این آیه درباره کار او نازل شده است ) کیست ؟   

ج - نشانه دیگر منافقان که در آیه 5 آمده کبر و غرور است و نمونه بارز و آ شکار آن محمد بن أبی میباشد که سخنان ناروائی در مورد پیامبر (ص) و مؤمنان و مهاجران گفت و آیاتی در مورد او نازل شد .

س 8 - آیا تفسیر آیه 6 سوره منافقون (سواء علیهم استغفرت لهم …) دلالت بر این دارد ، که هر آدم گنهکاری،فاسق است ؟ 

ج - در تفسیر آیه 6 سوره منافقون بیان می شود که هر آدم گنهکاری فاسق نیست چرا که پیغمبر (ص) برای نجات گنهکاران آمده بلکه آن دسته از گنهکاران است که در گناه اصرار می ورزند . و لجاجت دارند و در برابر حق مستکبرند.

س 9 - با توجه به بخش نکته ها در پایان تفسیر آیه 8 سوره منافقون چند نشانه منافقان  را نام ببرید ؟

ج - نشانه های منافقان بشرح ذیل است :

الف - دروغگوئی صریح و آشکار ( و الله یشهد ان ا لمنافقین لکاذبون)

ب - استفاده از سوگندهای دروغین برای گمراه ساختن مردم (اتخذوا ایمانهم جنه )

ج - عدم درک واقعیات ، بر اثر رها کردن آئین حق بعد از شناخت آن (لا یفقهون)

د - داشتن ظاهری آراسته و زبانی چرب ،علی رغم تهی بودن درون و باطن

ه - بیهودگی در جامعه و عدم انعطاف در مقابل حق ، همچون یک قطعه چوب خشک

و -  بدگمانی وترس ووحشت از هر حادثه و هر چیز به خاطر خا ئن بو دن 

ز - حق را به مسخره و استهزا گرفتن

ح -  فسق وگناه

ط- خود را مالک همه چیز دانستن و دیگران را مختاج به خود پنداشتن

ی- خود را عزیز ودیگران را ذلیل ،تصور کردن                                             

س 10 - در تفسیر آیه 9 سوره منافقون (یا ایها الذین امنوا لا تلهکم اموالکم و …   )    حدیثی  از حضرت امام باقر (ع) درباره مضرات مال پرستی و جاه طلبی نقل شده است ترجمه آن را بنویسید ؟ 

ج - حضرت امام باقر (ع) درباره مضرات مال پرستی و جاه طلبی مربوط به تفسیر آیه 9سوره منافقون مفرماید: دوگرگ درنده در یک گله بی چوپان که یک در اول و دیگری در آخر آن میباشد آنقدر ضرر نمیزنند که مال پرستی وجاه طلبی به دین مؤمن ضرر می رسانند .